Hallerowie

Ród Hallerów
Haller – to jedno z bardziej znanych nazwisk w Polsce. Według tradycji, Hallerowie przybyli do Polski w XV w. z Bawarii i tu się zadomowili. Jan Haller, przybył do Krakowa z Frankonii, księgarz i właściciel pierwszej w Polsce oficyny wydawniczej w XVI wieku. Marcin Alojzy Haller, bogaty kupiec krakowski nabył w 1795 Polankę, Facimiech, Gołuchowice, Grabie, Krzęcin, Trzebol, Wielkie Drogi oraz kilka innych majątków.W 1795 r. ród uzyskał od Franciszka II szlachectwo z predykatem von Hallenburg oraz herb.

•   W 1805 r. Marcin Alojzy za jedynego spadkobiercę uznał syna, Józefa Franciszka, natomiast wydziedziczył córki Marię i Karolinę. Uważał bowiem, że popełniły mezalians, ponieważ wyszły za mąż za kawalerów niższego stanu, nie akceptowanych przez rodziców.
•   Brat jednak okazał się bardziej wielkoduszny i około 1814 r, obdarował siostry częścią odziedziczonych dóbr :
•  Maria Guntherowa z mężem Antonim dostała Facimiech i Krzęcin,
•  Karolina Olearska z mężem Wojciechem – Wielkie Drogi z Trzebolem.
•  Józef Franciszek Haller  pozostawił sobie Polankę główną siedzibą rodową Hallerów, zmarł w 1850 r.
•  Władysław, syn  przejął po nim dziedzictwo, był on równocześnie  kuratorem fundacji rodowej Hallerów w dworach Monowicach koło Oświęcimia.
•  generał Stanisław Haller, syn Władysława był ostatnim właścicielem majątku w Polance.

na krzęcińskim cmentarzu znajdują się dwa groby rodziny Hallerów-

  Alojzego Marcina Hallera zm.1824

      i   gałęzi Hallerów z Polanki.

=============================================================
Najwybitniejszymi z Hallerów byli:
generał Stanisław Haller Ritter von Hallenburg (1872-1940) z linii Polanka
generał Józef Haller von Hallenburg (1873 – 1960) z linii Jurczyce.

=============================================================

  Stanisław Haller Ritter von Hallenburg
(kuzyn generała Józefa Hallera)
 ur. 26 kwietnia 1872 r. w Polance Hallera pow. Podgórze, zm. w kwietniu 1940 r. w Charkowie – pułkownik artylerii C.K. Armii i generał dywizji Wojska Polskiego.
 . W 1892 po zdaniu matury w Bielsku wstąpił jako ochotnik do jednorocznej szkoły oficerów rezerwy. W maju 1893 podporucznik rezerwy artylerii. Złożył podanie do zawodowej służby wojskowej, przyjęty w kwietniu 1894. W latach 1894–1918 w służbie cesarskiej, początkowo jako dowódca plutonu. W 1901 ukończył studia w Wyższej Szkole Wojennej w Wiedniu. Kolejno: dowódca batalionu, oficer sztabu korpusu, oficer Sztabu Generalnego. W okresie listopad 1912 – grudzień 1915 w stopniu majora, a później podpułkownika szef sztabu Twierdzy Kraków. W styczniu 1916 na froncie włoskim, dowódca pułku artylerii. W 1917 pułkownik. Koniec wojny zastał go na froncie włoskim, skąd wrócił do Krakowa i zgłosił się do Wojska Polskiego.
 Początkowo objął funkcję zastępcy komendanta miasta Krakowa, a 18 listopada tego roku został szefem Sztabu Dowództwa Okręgu Generalnego „Kraków”.
 7 lutego 1919 Naczelnik Państwa i Naczelny Wódz Józef Piłsudski powierzył mu pełnienie obowiązków Szefa Sztabu Generalnego WP, a 1 stycznia 1920 awansował go na generała-podporucznika. Od sierpnia do września 1920 w czasie wojny polsko-bolszewickiej dowodził 13. Dywizją Piechoty i Grupą Operacyjną. 10 września tego roku został mianowany generałem-porucznikiem z dniem 1 kwietnia 1920. W tym samym miesiącu objął dowodzenie 6. Armią we Lwowie, prowadząc ciężkie boje do zawieszenia broni 12 października 1920. Przyczynił się do pokonania 1 Armii Konnej Siemiona Budionnego i wyparcia jej za Bug. Był członkiem Rady Wojennej.
 W styczniu 1921 przewodniczył delegacji polskiej na rokowania w Bukareszcie w sprawach polsko rumuńskiej konwencji wojskowej. Po powrocie do kraju Inspektor Armii nr VI we Lwowie. Od 9 lipca 1923 do 16 grudnia 1925 (złożył dymisję) szef Sztabu Generalnego. Dymisja nie została przyjęta i formalnie nadal pozostawał szefem Sztabu Generalnego, jednak obowiązki pełnił gen. Edmund Kessler. W maju 1926 wyznaczony przez ministra Spraw Wojskowych gen. Juliusza Malczewskiego szefem sztabu wojsk rządowych.
 Po przewrocie majowym 1926, jako przeciwnik Józefa Piłsudskiego, podał się do dymisji. Przeniesiony w stan spoczynku. Osiadł w rodzinnym majątku. Zajmował się pracą społeczną m.in. jako aktywny członek Akcji Katolickiej.

We wrześniu 1939, po wybuchu wojny oddał się do dyspozycji Naczelnego Wodza. Na wieść o najeździe sowieckim na Polskę  17 września 1939 r. mając 67 lat opuścił Polankę i podążył na tereny wschodnie do Lwowa, aby bronić ojczyzny. Nie posłuchał rad krewnych we Lwowie ostrzegających go przed pewną śmiercią z rąk NKWD i poszedł – jak im powiedział do – „swoich żołnierzy”.  W 1939 został aresztowany przez władze radzieckie i uwięziony w obozie w Starobielsku. Zamordowany przez NKWD w kwietniu 1940 w Charkowie.
 Postanowieniem nr 112-48-07 Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego z dnia 5 października 2007 został mianowany pośmiertnie do stopnia generała broni Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
 Stanisław Haller jest patronem 5 batalionu dowodzenia w Krakowie (2 Korpus Zmechanizowany).

W Narodowe Święto Niepodległości 11 listopada 2011r.  Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Krzęcińskiej posadziło przed szkołą podstawową w Krzęcinie „Dąb Pamięci” gen. broni Stanisława Hallera. Obok dębu umieszczono pamiątkowy kamień, dąb został nazwany  „Stanisław”.

===========================================================================

  gen. Józef Haller de Hallenburg
(kuzyn generała Stanisława Hallera).
 urodził się 13 sierpnia 1873 roku w Jurczycach jako trzecie z kolei dziecko arystokraty – ziemianina   Henryka Hallera von Hallenburg i Olgi z Treterów.
 Służył w wojsku austriackim. W 1903 roku poślubił Aleksandrę Salę, a trzy lata później urodził się jego syn Eryk. Pięć lat po ślubie Józef Haller wystąpił z wojska i zaangażował się bardzo aktywnie w polską działalność społeczną na terenie Galicji, a głównie w organizację „Sokół”, spółdzielczość oraz w polski skauting. W 1913 roku wraz z kolegami opracował wzory oznak i terminów harcerskich, z których wiele obowiązuje do dzisiaj. Szczególny wkład wniósł w stworzenie Krzyża Harcerskiego, proponując połączenie w nim wzoru Krzyża maltańskiego z polskim krzyżem Virtuti Militari.
 Po  wybuchu I wojny światowej współtworzył Legiony Polskie we Lwowie. Był naczelnym dowódcą armii polskiej we Francji (Błękitna Armia). 10 lutego 1920 roku w Pucku dokonał symbolicznego zaślubienia Polski z Bałtykiem. Był dowódcą frontu północnego, który w 1920 roku odegrał istotna rolę w odparciu bolszewików spod Warszawy.

W 1922 roku gen. Haller został wybrany na posła do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, zgodnie z ówczesnymi przepisami musiał zawiesić swoją służbę żołnierza zawodowego. Jednak już w następnym roku, po zrzeczeniu się mandatu, powrócił do wojska na stanowisko Generalnego Inspektora Artylerii. Generał często krytykował Józefa Piłsudskiego. Po przewrocie majowym 1926 roku został zwolniony ze służby. W latach 1936-1939 pełnił funkcję przewodniczącego Rady Naczelnej Stronnictwa Pracy. Od 1936 roku wraz z gen. Władysławem Sikorskim, Ignacym Janem Paderewskim i Wincentym Witosem współtworzył antysanacyjny Front Morges.

Po kampanii wrześniowej gen. Haller przedostał się przez Rumunię do Francji. Tam oddał się do dyspozycji gen. Władysława Sikorskiego, szefa tworzonego na emigracji rządu Rzeczypospolitej. W latach 1940-1943 pełnił w nim funkcje ministra oświaty.

 Po zakończeniu II wojny Józef Haller zdecydował się pozostać na emigracji i osiedlił się na stałe w Londynie, gdzie zmarł 4 czerwca 1960 roku w wieku 87 lat, otoczony legendą „Błękitnego Generała”. Został pochowany na cmentarzu Gunnersbury. Dzięki inicjatywie polskich harcerzy jego prochy wróciły 23 kwietnia 1993 roku do Polski i spoczęły w krypcie w kościele garnizonowym św. Agnieszki w Krakowie.